The Bluecoat Artscentre, Liverpool
The Bluecoat Artscentre in Liverpool is één van de oudste gebouwen in het centrum van de stad. Het is een bijzonder leuk gebouw, waar winkeltjes, een restaurant, een belangrijke bookshop, atelierruimte, kantoren, een auditorium en tentoonstellingsruimtes te vinden zijn. De plattegrond heeft de vorm van een H, waarbij de voorhof de rijkdom en uitstraling heeft uit de 18e eeuw. De achterhof heeft een soberder, industrieel karakter uit de 19e eeuw. De binnentuin aan deze kant is een groene oase die publiek toegankelijk is. Hier hebben we een nieuwe vleugel ontworpen, deze was in de oorlog verwoest, de H is gecompleteerd.
Dierbaar
Het gebouw was uitgegroeid tot een van de belangrijkste kunstinstellingen van Engeland en op een anarchistische manier vergroeid met de kunst die het toonde. Het werd niet alleen gebruikt door kunstenaars en kunstliefhebbers maar door alle Liverpoolers. Men kwam hier langs om even aan de leestafel te zitten of in de groene besloten stadstuin aan de achterkant. Het verhaal ging dat men hier de as verstrooide van dierbaren en dat er geesten leefden op de oude zolder.
Toegankelijk
Het gebouw was echter ook enorm verouderd en slecht toegankelijk. Er waren geen liften, allerlei kleine kabinetjes waren lastig te bereiken en er bestonden wel 15 verschillende vloerniveaus in 3 lagen. Er moest zowel logistiek als programmatisch wat gebeuren. De ontwerpuitdaging lag erin, om de typische sfeer, zowel binnen als buiten, te behouden. Het risico bestond immers, dat middels het opschonen en herinrichten van de ruimtes, het bijzondere karakter verloren zou gaan. We hebben daarom een ontwerp gemaakt dat zowel kenmerken van het bestaande gebouw in zich heeft, als ook, op een bescheiden manier, nieuwe architectonische elementen toevoegt.
Karakter
Hierbij hebben we gebruik gemaakt van materialen met karakter; beton en baksteen. Flexibele en aanpasbare gebouwdelen zoals uitneembare plafonds hebben hierin een secundaire plaats gekregen. Op de knooppunten van de H plattegrond zijn twee nieuwe kernen met liften en trappen gemaakt die alle vloerniveaus met elkaar verbinden. Deze kernen zijn niet alleen om mensen te transporteren, het zijn indrukwekkende ruimtes waar de gebruiker ook performances of kunstinstallaties kan tonen. De tentoonstellingsruimten zelf zijn geen witte non-plekken maar, in intensief overleg met de gebruiker, zijn het juist ruimtes geworden die ook zonder kunst prettig zijn om te verblijven. Kunst en architectuur vormen daarmee een interessante wisselwerking, zoals dat in de oudbouw altijd al gebruikelijk was.
Geprezen
De nieuwbouw is opgetrokken in bakstenen die in tegelverband gemetseld zijn, als ware het een strengpers; de langsgevel toont strekken; de voorgevel bestaat enkel uit koppen. Binnen is een mooie arcade die uitkijkt op de besloten tuin. Het ontwerp sluit op een subtiele wijze aan op het bestaande gebouw. Het heeft een eigen taal en abstractie die goed past binnen het geheel. Deze aanpak van ‘verder bouwen’ op het bestaande is erg gewaardeerd, het ontwerp heeft diverse prijzen ontvangen en is veel gepubliceerd, oa in de Architect, Riba journal en Bauwelt. Al met al hebben we, zonder te contrasteren of kopieren, een modern gebouw gemaakt met behoud van karakter waarin elke Liverpooler weer zijn plek kan vinden.
Ontwerp in dienst van Biq Architecten.
Hans van der Heijden, Theo van de Beek, Helen Webster, Rick Wessels
Fotograaf: Stefan Müller