Voormalige kerklocatie, Garsthuizen

In 2015 is de oude kerk van Garsthuizen gesloopt. Wat rest is een wierde (terp) met de oude fundamenten van de kerk en drie rijksmonumentale grafzerken die afgeschermd zijn. Met de sloop heeft het dorp haar middelpunt verloren; de kerk steekt niet meer af in het landschap en de dorpsstraat maakt nu een onbegrijpelijke slinger. Er is een ongemakkelijke leegte in het hart van het dorp.

Herkenningspunt

Stichting oude Groninger kerken (SOGK) en SRKG, samen met de Vereniging voor Volksvermaken en Dorpsbelangen, hebben ons gevraagd om de kerklocatie, en daarmee ook Garsthuizen, weer een herkenningspunt te geven. Het doel is, om het rijke archeologische verleden beleefbaar te maken en de historische restanten beter te beschermen. Het wordt weer een centrale plek waar het dorp bijeen kan komen.

Groninger landschap

Het cultuurlandschap van Groningen bestaat uit een systeem van wierden en indijkingen. In de 13e eeuw trokken de monniken naar de provincie om er kloosters en kerken te bouwen. Kerken, molens, boerderijen en borgen kenmerken de bebouwing in het landschap. Naast hun iconische waarde, verbinden de oude Groninger kerken het landschap met de geschiedenis èn met dorpsgemeenschappen. De kerken zijn grote massieve volumes die zijn opgetrokken uit grove baksteen. Ze zijn vaak gebouwd op een groene wierde. De losstaande torens en de zadeldaken zijn kenmerkende elementen.

Hergebruik

In het voorstel krijgen de verschillende elementen uit de geschiedenis een plek. De bestaande fundamenten vormen de basis van het voorstel. Deze rand van oude bakstenen gebruiken we als mal, die wordt gevuld met aarde. Hierdoor ontstaat er een nieuwe groene wierde op de bestaande. De contouren van de oude kerk worden nu nog beter zichtbaar. Bouwkundige elementen uit de voormalige kerk worden hergebruikt.

Paviljoen

Op deze nieuwe wierde komt een open paviljoen van baksteen, ter hoogte van de voormalige kerktoren. Het paviljoen krijgt ook een toren, met een zadeldak. Het volume dat hierdoor ontstaat is eigenzinnig en herkenbaar tegelijkertijd. De oude bakstenen en de drie ramen van gietijzer uit de voormalige kerk, worden verwerkt in het nieuwe paviljoen. De drie monumentale grafzerken worden opgenomen, ‘begraven’, in de nieuwe wierde. Middels een venster zijn deze mysterieuze graven te aanschouwen. Het paviljoen biedt een podium aan de muziekvereniging, een spreker, een gezelschap. Met bankjes op de wierde kan er weer in een kerkelijke opstelling worden gezeten.

Filmpje over het ontwerp op de website van Garsthuizen

Opdrachtgever: Stichting Oude Groninger Kerken
Team: Sophie van Dorsten, Marjolein van Eig