Leidsche Rijn Centrum, blok g8  

Blok G8, ook wel genaamd ‘Tango’, staat vlakbij het Berlijnplein in Leidsche Rijn Centrum, Utrecht hebben we samen met Zecc architecten ontworpen. Het plan omvat 178 sociale huurwoningen, voor de huurders van corporaties Woonin & Portaal. Het Design & Build project is door intensieve samenwerking met BAM tot stand gekomen. Het stedelijke bouwblok heeft 6 tot 9 bouwlagen en omvat een gemeenschappelijk hof. De grote uitdaging bij dit project was het realiseren van betaalbare woningen, passend binnen de hoge ambitie van het stedenbouwkundig plan van Jo Coenen. Dat is onder andere gelukt door een slimme opzet van het bouwblok vanuit drie basisplattegronden en een innovatief bouwsysteem. Het gebouw is met een hoge duurzaamheidsambitie, waaronder extra hoge Rc-waardes, energiezuinige systemen met warmteterugwinning en triple glas, gerealiseerd.

Stadsblok

Het woonblok is vormgegeven als een stevig stadsblok, zoals we dat tegenkomen in de Europese stad, met een plint, een middendeel en een dak beëindiging. De twee architectenbureaus hebben zich onder anderen laten inspireren door de bakstenen architectuur in Milaan van de Italiaanse architect Giovanni Muzio. Brede penanten, vlakken met baksteenreliëf, verschillende metselverbanden en een afwijkende hoge plint zijn terugkerende elementen. De binnenhof is ingericht als verblijfstuin met bomen en planten.

Stedenbouwkundige inpassing

De locatie is uniek vanwege de prominente plek aan het begin van Leidsche Rijn Centrum, de ligging aan park Leeuwesteyn en de binnenstedelijke kwaliteit van de Valletta- en Romestraat. De vormgeving van het blok sluit zorgvuldig aan bij deze context. Setbacks geven het gebouw krachtige  hoekaccenten, waardoor het een monumentaal karakter krijgt. De boogvormen refereren aan de pergola van de Stadsbaantunnel en aan architectonische elementen uit de Utrechtse binnenstad. Het geheel kenmerkt zich door een levendige, stevige plint die gemaakt is van prefab beton.

Gebouw met drie entiteiten

De opdeling van het blok is zowel programmatisch als stedenbouwkundig en deelt het blok op in drie entiteiten; Portaal zit zaan de zijde van de Stadsbaantunnel, Woonin aan de Valletta-¬ en Romestraat en beide corporaties zitten samen in het bouwdeel aan het Park Leeuwensteyn.

Trappenhuis als stedenbouwkundig element

Het centrale trappenhuis met de boogvorm aan de binnentuin staat op de as van de Madridstraat, daar waar het blok zich opent naar de stad. Doordat het trappenhuis zich als een losstaand element manifesteert, takt het aan op de stedenbouwkundige hoofdstructuur. De boogvormen van de pergola geven aan dat hier iets bijzonders gebeurt en nodigen de bezoekers uit om de binnenhof te betreden. Naast de verbindende functie vormt deze colonnade ook de entree naar de binnenhof en de ondergrondse parkeergarage.

Samenleven

De hoge mate van sociale controle en ontmoeting is een belangrijk uitgangspunt voor het ontwerp. Dit wordt op verschillende manieren gestimuleerd. De videwoningen liggen rondom op maaiveldniveau en hebben een eigen voordeur aan de straat. Hierdoor is het gebouw aan alle kanten open, toegankelijk en levendig; hier wordt gewoond. De trappenhuizen zijn strategisch geplaatst en zijn zowel aan de straat als aan de hofzijde toegankelijk. De toegang tot kleine fietsenstallingen vindt plaats vanuit het centrale binnenhof, waardoor ontmoetingen worden gestimuleerd. De meeste buitenruimten zijn langs de galerij, aan de geluidluwe binnenzijde van de hof geplaatst. Het is een unieke oplossing die voor een levendige en sociaal veilige hof zorgt.

Tussenvoorziening

Direct naast de pergola is er een ruimte voor de Tussenvoorziening. Dit is een organisatie die mensen helpt die afkomstig zijn uit de maatschappelijke opvang, bijvoorbeeld door schulden of doordat ze dakloos zijn geweest. In G8 wonen vragende en dragende bewoners; de dragende bewoners kunnen een handje helpen als dat nodig is, met ondersteuning van de Tussenvoorziening.

Innovatief bouwsysteem

Er is gekozen voor een innovatief, steigerloos, prefab bouwsysteem. De prefabelementen bestaan uit een houtskeletbouwdeel met isolatie, en worden afgewerkt met dunne, minerale steenstrips. Dit heeft een aantal voordelen; doordat de elementen geprefabriceerd worden is de bouwplaats schoon en steigerloos en is een woning direct na het plaatsen van de elementen wind en waterdicht. Een kraan hangt de elementen op zijn plek. De opbouw van de elementen zorgt ook voor een flinke gewichts- en kostenbesparing.

Zorgvuldige detaillering

Een nieuw bouwsysteem vraagt om een zorgvuldige detaillering. De grootste uitdaging met dit systeem was, om met de dunne steenstrips een stevig en solide ogend gebouw te maken, we willen immers de krachtige Europese stad laten zien.  Dit is gelukt door intensief samen te werken met de fabrikant en dankzij de strikte supervisie van JCAU. Er is veel tijd gestoken in aansluitingen en hoekoplossingen. De naden van de prefabelementen zijn weggewerkt in reliëf en schaduwvoegen. De toepassing van minerale strips gaf de mogelijkheid om een grote verscheidenheid aan ‘metselwerk’-verbanden toe te passen wat de gebouwen een grote rijkheid in architectuur oplevert. De strip zelf is groter dan een standaard waalformaat, waardoor een robuuster gevelbeeld ontstaat. Op plintniveau in de onderste twee lagen, waar de bezoeker het gebouw aanraakt of een fiets tegenaan zet, is het gebouw stevig en is gekleurd beton toegepast.

Opdrachtgever: BAMwonen
Gebruikers: Woonin & Portaal
Programma: 178 sociale huur appartementen met ondergrondse parkeergarage
Oppervlakte: 19.000m2 BVO
Projectteam: BureauVanEig & Zecc Architecten
Aannemer: BAMwonen
Stedenbouw en supervisor: Jo Coenen Architects & Urbanists
Fotograaf: Loes van Duijvendijk, Laurens Kuipers